تدوين پرسشنامه اندازه گيري جو ايمني به چه صورت است و چه کاربردی در محیط کار دارد؟ برای تدوین پرسشنامه‌ای که به اندازه‌گیری جو ایمنی در محیط‌های کاری بپردازد، نخستین گام درک جامع و دقیقی از مفهوم جو ایمنی و اهمیت آن است. جو ایمنی به محیطی اطلاق میشود که در آن کارکنان احساس امنیت و حمایت میکنند و قادرند بدون نگرانی از عواقب منفی، مسائل و خطرات مرتبط با سلامت و ایمنی خود را مطرح کنند.
این نوع جو نقش حیاتی در ارتقاء سلامت کارکنان و بهبود کیفیت کار ایفا می‌کند. در این راستا، طراحی یک پرسشنامه دقیق و مؤثر میتواند به شناسایی نقاط قوت و ضعف در جو ایمنی موجود کمک کند و اقدامات لازم را برای بهبود آن پیشنهاد دهد.
جو و آب و هوا، فضای مورد نیاز برای رشد است. مثل آب و کود است که هر بار به یک گیاه می دهیم تا رشد کند. به عبارت دیگر، ایمنی ارزش درک شده از ایمنی در یک زمان معین است. بنابراین می‌توانیم از فضای ایمنی به عنوان «حالت» سازمان در آن زمان استفاده کنیم. جو ایمنی چیزی است که کارگران در یک زمان معین نسبت به ایمنی احساس می کنند.
از آنجایی که جو ایمنی مانند یک عکس فوری از وضعیت ایمنی در یک زمان معین است، می تواند در طول روز، هفته و زمان به سرعت تغییر کند. به عنوان مثال، وضعیت ایمنی ممکن است پس از اجرای یک برنامه مدیریت ایمنی جدید یا پس از یک حادثه بهبود یابد. اگر این افزایش سطح ایمنی در طول زمان ادامه یابد، می تواند منجر به تغییر فرهنگ ایمنی شود که پایدار است و می توان آن را به یک فیلم بلند تشبیه کرد.
از آنجایی که نگرش نسبت به ایمنی را در یک نقطه خاص از زمان نشان می دهد، یک شاخص مفید برای اندازه گیری عملکرد ایمنی است. اندازه گیری فرهنگ ایمنی معمولاً از طریق نظرسنجی کارکنان یا بحث های تیمی انجام می شود.
پایش و ارزیابی جو ایمنی
سطح جو ایمنی به میزان تعهد و آگاهی یک سازمان نسبت به ایمنی و بهداشت حرفه ای اشاره شود این سطح میتواند از یک جو ایمنی ضعیف که در آن ایمنی به عنوان یک اولویت پائین در نظر گرفته میشود، تا یک جو ایمنی قوی که در آن ایمنی به عنوان یک ارزش اصلی سازمانی تلقی میشود، متغیر باشد.
جو ایمنی خلاقانه به معنای ایجاد و ترویج یک محیط کاری است که در آن ایمنی نه تنها به عنوان یک الزام قانونی بلکه به عنوان یک فرصت برای نوآوری و بهبود مستمر در نظر گرفته میشود. در این نوع از فرهنگ، همه اعضای سازمان به طور فعال در فرآیند های ایمنی شرکت می کنند و به دنبال راه های جدید و خلاقانه برای بهبود ایمنی هستند
فرهنگ ایمنی ، بهداشت و محیط زیست به مجموعه ای از ارزش ها ، باور ها ، نگرش ها و رفتار هایی اشاره دارد که در یک سازمان به منظور ارتقاء بهداشت ، ایمنی و محیط زیست (HSE) وجود دارد. این فرهنگ به طور مستقیم بر روی عملکرد ایمنی، بهداشت و محیط زیست سازمان تاثیر میگذارد و میتواند به کاهش حوادث و بهبود شرایط کاری کمک کند.
چگونگی اندازه گیری جو ایمنی در سازمان ها
محیط کار یک محیط پویاست که امکان وقوع هرگونه خطر پیش بینی نشده و احتمالی در آن وجود دارد و به همین دلیل جو ایمنی یکی از مهم ترین مسائلی است که باید در هر محل کاری به آن توجه شود و اقدامات لازم جهت ایجاد آن صورت بگیرد. منظور از جو، فضایی است که فرصت رشد و تعالی را برای افراد فراهم می کند و منظور از جو ایمنی ارزش ادراک شده از ایمنی در یک نقطه زمانی خاص است.
در تعریفی دیگر، می توانیم جو ایمنی را خلق و خوی سازمان تعریف کنیم و آن را ادراک کارمندان نسبت به تجربه ایمنی در محل کار توصیف کنیم.
جو ایمنی هر سازمان تحت شرایط مختلف می تواند تغییر کند و زیاد و کم شود؛ به عنوان مثال، زمانی که یک حادثه در محل کار به وجود می آید، مدیران و مسئولان سازمان به دنبال افزایش جو ایمنی در سازمان هستند. مشخصا هرچه سطح ایمنی سازمان بیشتر باشد، امنیت و آرامش خاطر کارمندان در محل کار بیشتر خواهد بود.
به منظور ارزیابی جو ایمنی باید تصور مشترک کارمندان را نسبت به سیاست های سازمان، اقدامات، رویه های سازمان مورد بررسی قرار داد و سپس ایمنی در محیط کار را تعریف کرد؛ در واقع نگرش کارمندان نسبت به ایمنی یک شاخص برای ارزیابی عملکرد ایمنی می باشد.
جو ایمنی در محل کار، یک سازه چند بعدی است و تعریف و اندازه گیری آن کار ساده ای نمی باشد؛ به منظور ارزیابی جو ایمنی در سازمان می تواند از شاخص هایی همچون حرارت ایمنی استفاده کرد تا یک وضعیت کلی از سازمان در کوتاه ترین زمان ممکن به دست بیاید.
ایمنی سازمانی زیر مقیاس های مختلفی را شامل می شود؛ دانش کارمندان و اطلاعات آن ها از قوانین، نگرش کارمندان نسبت به مسائل ایمنی، تعهد مدیریت برای ایجاد امنیت و ایمنی و اولویت قرار دادن مسائل ایمنی، ایجاد ایمنی در محل کار، داشتن آمادگی در محل کار، توجه به ایمنی و اولویت قرار دادن ایمنی در تولید محصولات و نادیده نگرفتن خطرات، از جمله زیر مقیاس های مرتبط با جو ایمنی در محل کار می باشد. جو ایمنی در محل کار باعث آسودگی خاطر ذهن کارمندان شده و اثربخشی و بهره وری آن ها را در محل کار افزایش می دهد.
پنج مرحله نردبان فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست
بیمار گونه
- در این مرحله سازمان ها به ایمنی ، بهداشت و محیط زیست به عنوان یک مزاحم نگاه میگردد و تنها زمانی که الزام یا اجبار باشد به آن توجه خواهد شد
- در این مرحله عدم تعهد به ایمنی ، بهداشت و محیط زیست ، نادیده گرفتن قوانین ، مقررات و الزامات ، تمرکز بر کاهش هزینه ها به جای ایمنی
واکنشی یا انفعالی
- در این مرحله سازمان ها تنها زمانی به ایمنی ، بهداشت و محیط زیست واکنش نشان میدهند که حادثه ای رخ دهد
- تمرکز بر پاسخ به حوادث ، عدم پیشگیری ، تلاش برای کاهش خسارات پس از وقوع حادثه
حسابگری
- در این مرحله، سازمان ها به طور سیستماتیک به ایمنی ، بهداشت و محیط زیست میپردازند و از ابزار ها و فرآیند های مدیریتی برای کنترل خطرات استفاده میکنند.
- استفاده از سیستم های مدیریت ایمنی ، بهداشت و محیط زیست ، تحلیل ریسک ، پیاده سازی فرآیند های استاندارد
پیشگیرانه
- در این مرحله ، سازمان ها بطور فعال به دنبال شناسایی و پیشگیری از خطرات و پیشگیری از خطرات هستند
- فرهنگ پیشگیری ، مشارکت کارکنان در مدیریت ایمنی ، بهداشت و محیط زیست ، بهبود مستمر فرآیند هتا
خلاقانه
- در این مرحله مدیریت ایمنی ، بهداشت و محیط زیست به عنوان یک ارزش اصلی در سازمان نهادینه شده و همه کارکنان به طور فعال در بهبود مدیریت ایمنی ، بهداشت و محیط زیست مشارکت میکنند.
- تعهد کامل مدیریت ایمنی ، بهداشت و محیط زیست ، نوآوری در روش های ایمنی ، بهداشت و محیط زیست فرهنگ سازمانی قوی
مزایای اندازه گیری جو ایمنی در محیط کار
اندازه‌گیری جو ایمنی در محیط کار به بهبود فرهنگ سازمانی و افزایش کارایی کارکنان کمک می‌کند. با بررسی و ارزیابی مداوم وضعیت ایمنی، سازمانها می‌توانند به طور فعال نقاط ضعف و ریسک‌های احتمالی را شناسایی و از بروز حوادث جلوگیری کنند. این کار به ایجاد محیطی امن‌تر منجر میشود که نه تنها سلامت جسمی کارکنان را تضمین می‌کند، بلکه باعث افزایش اعتماد و رضایت شغلی آنها نیز میشود.
علاوه بر این، اندازه‌گیری جو ایمنی به سازمانها این امکان را می‌دهد تا برنامه‌های آموزشی مناسب‌تری برای کارکنان ارائه دهند. وقتی کارکنان حس کنند که مدیریت به ایمنی آنها اهمیت می‌دهد، مشارکت بیشتری در اجرای دقیق پروتکل‌های ایمنی خواهند داشت. این ارتباط نزدیک بین مدیریت و کارکنان باعث افزایش بهره‌وری، کاهش غیبت‌های ناشی از آسیب‌ها و در نهایت بهبود عملکرد کلی سازمان میشود.
نکته نهایی در مورد تدوين پرسشنامه اندازه گيري جو ايمني|اهمیت اندازه گیری جو ایمنی در مدیریت HSE
سطح بیمارگونه فرهنگ ایمنی ، بهداشت و محیط زیست نشان دهنده یک نگرش منفی و غیر متعهدانه به ایمنی ، بهداشت و محیط زیست در سازمان هاست این سطح با ویژگی هایی مانند نا دیده گرفتن قوانین ، تمرکز بر کاهش هزینه ها و پاسخ به حوادث پس از وقوع آنها شناخته میشود برای بهبود این وضعیت، سازمان ها باید به تدریج به سطوح بالاتر از جو و فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست منتقل شوند که نیازمند تغییرات فرهنگی، آموزشی و فرآیندی است.
سطح واکنشی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست نشان دهنده یک نگرش و رفتار سازمانی است که به جای پیشگیری، به واکنش به حوادث توجه میشود. این سطح با ویژگی هایی مانند پاسخ به حوادث، عدم پیشگیری و تلاش برای کاهش خسارات پس از وقوع آنها شناخته میشود. برای بهبود این وضعیت سازمان ها باید به تدریج به سطوح بالاتر فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست منتقل شوند که نیازمند تغییرات فرهنگی، آموزشی و فرآیندی است.
سطح خلاقانه فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست نشان دهنده یک نگرش و رفتار سازمانی است که بصورت فعالانه و با مشارکت همه اعضای سازمان به مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست میپردازد. این سطح با ویژیگی هایی مانند مشارکت فعال، نوآوری و بهبود مستمر، فرهنگ ایمنی قوی، تعهد به یادگیری و شفافیت و ارتباطات شناخته میشود. برای رسیدن به این سطح، سازمان ها باید به تدریج تغییرات فرهنگی، آموزشی و فرآیندی را در تمام سطوح سازمان اعمال کنند.
HSE PLAN را چگونه تدوین کنیم؟ تهیه و تدوین اچ اس ای پلن سازمانها در اسپاد آبستا
دیدگاه های اخیر