بیمه مسئولیت چیست و راهنمای کامل انواع بیمه مسئولیت

بیمه مسئولیت چیست ؟ هر یک از ما در هر زمینه ای از زندگی شخصی یا حرفه ای خود مسئولیت داریم. زندگی روزمره ما پر از اتفاقات کوچک و بزرگ است. در جریان این حوادث صدماتی به خود یا دیگران وارد می شود. همیشه به ما گفته اند که پیشگیری بهتر از درمان است. همه ما سعی می کنیم با در نظر گرفتن جنبه های مختلف امور، امنیت و آرامش خاطر را برای خود برقرار کنیم. به همین دلیل بیمه مسئولیت عمومی یکی از راهکارهایی است که می تواند راه حل ما باشد.

به طور کلی در جامعه وظایف مختلفی داریم که باید آن ها را بشناسیم و به درستی انجام دهیم. علاوه بر مسئولیت های عادی و عمومی، برخی دیگر از افراد جامعه نیز وظایف مختلفی در خصوص شغل و حرفه خود دارند که در صورت عدم رعایت آنها با مشکلات قانونی و حقوقی زیادی مواجه خواهند شد. بیمه مسئولیت یکی از انواع بیمه است که توسط شرکت های بیمه ارائه می شود و این گونه تعهدات را پوشش می دهد. در این مقاله به چیستی بیمه مسئولیت و بررسی انواع آن می پردازیم.

بیمه مسئولیت چیست؟

همه ما می دانیم که تصادف هرگز اتفاق نمی افتد و همه ما با خطر تصادفات کوچک و بزرگ در همه اقشار مواجه هستیم. برای خطرات فردی که سلامت و بدن ما را تحت تاثیر قرار می دهد انواع مختلفی از بیمه های فردی وجود دارد و برای اموال و دارایی های ما بیمه های اموال تعریف و معرفی شده است. اما همه ما می دانیم که خطرات احتمالی تنها به این دو مورد محدود نمی شود و گاهی به دلایل مختلف در حین انجام فعالیت های عادی و روزمره و یا در حین انجام کار و حرفه خود می توانیم به دیگران آسیب برسانیم و یا موجب ضرر و زیان شویم.

میزان خطر فعالیت های ما و احتمال آسیب رساندن به دیگران با توجه به شغل و حرفه هر یک از ما متفاوت است. به عنوان مثال، مدیر مهدکودکی که مسئولیت نگهداری از کودکان را در یک اردوی آموزشی بر عهده دارد، ممکن است دغدغه ها و مسئولیت های شغلی و قانونی بسیار بیشتری نسبت به یک آرایشگر یا مغازه دار داشته باشد. با این وجود همه افراد جامعه در حین انجام وظایف عادی یا شغلی خود همواره مواظب هستند که آسیب های جانی و مالی وارد نشود.

بیمه مسئولیت اجتماعی بیمه ای است که در آن شرکت بیمه متعهد می شود تمام یا قسمتی از خسارات وارده در حوادث و سوانح مختلف را پوشش دهد و از این طریق بخشی از نگرانی های مردم را کاهش دهد. در واقع باید بدانید که افراد به کمک این بیمه تعهدات خود را در قبال دیگران بیمه می کنند و بیمه مسئولیت مستقیماً بر نوع ارتباط افراد در جامعه و امنیت حرفه ای شغل و فعالیت های فردی آنها تأثیر می گذارد.

بیمه مسئولیت به 3 دسته اصلی تقسیم می شود که در ادامه به بررسی هر یک از آنها با مهم ترین زیرشاخه ها در هر دسته می پردازیم.

انواع بیمه مسئولیت

همانطور که در قسمت قبل ذکر شد، این بیمه به 3 بخش مختلف تقسیم می شود که شامل موارد زیر است:

• بیمه مسئولیت مدنی
• بیمه مسئولیت قراردادی
• بیمه مسئولیت متقابل

هر یک از این بیمه نامه های مسئولیت شامل بخش ها و زیربخش های مختلفی می باشد که در زیر به اختصار به شرح آنها می پردازیم.

بیمه مسئولیت

همه ما می توانیم با انجام برخی اعمال آگاهانه یا ناآگاهانه به دیگران آسیب مالی یا جانی وارد کنیم. اگر خسارت عمدی باشد به آن مسئولیت کیفری می گویند و اگر خسارت سهوی و غیر عمدی باشد مسئولیت مدنی خواهد بود. از نظر قانونی هیچ بیمه ای برای ارتکاب جرایم کیفری وجود ندارد، اما همه ما می توانیم از بیمه مسئولیت برای احتمال وقوع هر گونه جرایم مدنی استفاده کنیم. به همین دلیل باید بگوییم که در صورت وقوع خسارات مالی یا جانی سهوی و غیرعمدی، مسئولیت مدنی وقوع این خسارات بر عهده شخص است و این بیمه برای این دسته از خسارت ها ارائه می شود.

این بیمه اکثر حوادث ناگهانی را پوشش می دهد و بنابراین بخش عظیمی از انواع حوادث احتمالی را پوشش می دهد. هر گونه خسارت تحت پوشش این بیمه ممکن است در اثر اقدام و فعالیت مستقیم شخص اقدام کننده، در نتیجه اقدامات اشخاص مرتبط با شخص اقدام کننده و یا ناشی از اقلام و اموالی باشد که دارایی یا تصرف قانونی شخص اقدام کننده است.  در تمام این موارد، مرتکب به طور مستقیم یا غیرمستقیم مجرم شناخته می شود و بنابراین باید در برابر مراجع قضایی پاسخگو باشد. بیمه مدنی می تواند بخشی از خسارات ناشی از این حوادث و حوادث غیرمترقبه را پوشش دهد.

با توجه به این توضیحات، باید بدانید که خود بیمه مسئولیت مدنی به چندین بخش دیگر تقسیم می شود که در زیر به 3 مورد از مهمترین آنها می پردازیم.

1. بیمه مسئولیت مدنی

اگرچه اکثر بیمه نامه ها برای رویدادهای خاص طراحی می شوند، بیمه مسئولیت عمومی معمولاً تمام حوادث روزمره و حوادث احتمالی را پوشش می دهد. در واقع اگر در جریان زندگی روزمره و عادی خسارتی به شخص ثالث وارد شود، شخص آسیب دیده مقصر بوده و جبران این خسارات بر عهده اوست. بنابراین می توان از این بیمه برای پوشش چنین خطرات احتمالی استفاده کرد. برخی از مهم ترین بیمه نامه های مسئولیت عمومی شامل موارد زیر است:

• بیمه مسئولیت مدنی در قبال حوادث ناشی از عملیات ساختمانی
• بیمه مسئولیت آتش سوزی
• بیمه جامع مسئولیت مدنی شهرداری
• بیمه مسئولیت شهربازی
• بیمه مسئولیت تعمیر و نگهداری آسانسور

2. بیمه مسئولیت حرفه ای

همه افراد جامعه با توجه به شغل و حرفه خود با افراد مختلف تعامل دارند و ممکن است به دلایل غیرعمدی باعث ضرر و زیان افراد دیگر شوند. در مواردی خسارات ناشی از کار و حرفه افراد به خسارات مالی محدود می شود اما در موارد دیگر این خسارات می تواند خسارات جانی نیز باشد. به همین دلیل بیمه «مسئولیت حرفه ای» تعریف شد که بر اساس آن خسارات ناشی از کار و حرفه بیمه شده به اشخاصی که با آنها ارتباط داشته و متحمل خسارات مالی و جانی شده است، پوشیده شده است.

این بیمه انواع مشاغل را پوشش می دهد که از مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان
• بیمه مسئولیت حرفه ای برای امدادگران
• بیمه مسئولیت حرفه ای مدیران بیمارستان ها، درمانگاه ها، داروخانه ها و آزمایشگاه ها
• بیمه مسئولیت حرفه ای وکلا
• بیمه مسئولیت حرفه ای مهندسان ناظر، طراحان و حسابداران

3. بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارمند

کارفرما از نظر حقوقی مسئولیت حفظ سلامت و جان کارگران گروه خود را بر عهده دارد و مسئولیت کلیه حوادثی که در محیط کار و کارکنان رخ می دهد بر عهده کارفرما خواهد بود. بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان این مسئولیت را پوشش می دهد و خسارات ناشی از حوادث مختلف را پوشش می دهد. این خسارات می تواند شامل هزینه های پزشکی، مزایای از کارافتادگی و در بدترین حالت مرگ کارگر باشد.

این نوع بیمه همچنین شامل چندین زیرمجموعه اصلی می باشد که برخی از مهم ترین آنها شامل موارد زیر است:

• بیمه مسئولیت مدنی کارفرمای کارگران ساختمانی
• بیمه مسئولیت مدنی کارفرما برای کارمندان در کارگاه های ساختمانی
• بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارگران صنعتی، تولیدی و خدماتی

با در نظر گرفتن این موارد باید بگوییم که کلیه کارفرمایان حقیقی و حقوقی و در هر زمینه فعالیتی باید از بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان استفاده کرده و بیمه کنند.

بیمه مسئولیت قراردادی

قرارداد یکی از متداول ترین تعهداتی است که ما به عنوان یک جامعه درگیر آن هستیم و می تواند به موارد مختلفی مرتبط باشد. در اغلب قراردادها یکی از طرفین قرارداد، انجام «کار» را بر عهده می گیرد و مسئولیت انجام آن را بر عهده می گیرد. در برخی موارد عدم تکمیل کار یا انجام ندادن این مسئولیت منجر به ضرر مالی برای طرف مقابل می شود و در نتیجه درگیری های زیادی در این زمینه به وجود می آید.

بیمه مسئولیت قراردادی انواع خسارات مالی و جانی ناشی از نقض قرارداد به طرف دوم را پوشش می دهد. البته باید بدانید که این بیمه تنها زمانی خسارت را پوشش می دهد که عدم ایفای تعهدات به دلایل غیرعمدی باشد و در صورتی که فردی عمدا از انجام تعهدات خود امتناع کند مشمول بیمه نمی شود.

مهمترین بیمه مسئولیت قراردادی در حال حاضر شامل موارد زیر است:

• بیمه‌ی مسئولیت متصدیان حمل و نقل داخلی
• بیمه‌ی مسئولیت متصدیان شرکت‌های بین‌المللی کالا از طریق جاده

بیمه مسئولیت متقابل

بیمه مسئولیت متقابل یکی از انعطاف پذیرترین انواع بیمه های موجود است که موقعیت های مختلفی را پوشش می دهد. این نوع بیمه تعهدی یک طرفه از فردی به فرد دیگر است و شرایط آن با توجه به نیاز و درخواست فرد تغییر می کند.

از آنجایی که دامنه این بیمه بسیار گسترده و گسترده است، اکثر شرکت های بیمه از ارائه آن خودداری کرده و تمایلی به انجام آن ندارند. این بیمه فقط در موارد بسیار خاص و نادر صادر می شود و عمومی نیست.

وظایف بیمه‌گزار و بیمه‌گر در انواع بیمه مسئولیت

در بیمه مسئولیت، بیمه‌گر و بیمه‌گذار دارای تعهدات زیر هستند:

• استفاده از پوشش بیمه ای منوط به این است که بیمه گذار حق بیمه را به موقع و به طور کامل پرداخت کرده باشد. تا زمانی که حق بیمه پرداخت شده باشد، قرارداد بیمه مسئولیت معتبر خواهد بود. در صورتی که بیمه گر حق بیمه دریافت نکند می تواند بر اساس مفاد قرارداد بیمه قرارداد را فسخ یا فسخ کند.
• در صورت تغییر سطح ریسک انواع بیمه مسئولیت مدنی، بیمه گر موظف است این مشکل را به شرکت بیمه خود اطلاع دهد.
• اگر بیمه‌گر به پرداخت دیه محکوم شود، حداکثر مسئولیت بیمه‌گر معادل ارزان‌ترین نوع دیه برای هر یک از زیان‌دیدگان است.
• در انواع بیمه نامه های مسئولیت مدنی، بیمه گر موظف است در صورت وقوع حادثه حداکثر تا 5 روز پس از وقوع خسارت، مراتب را به بیمه گر اعلام کند تا مراحل کار و اداری پرداخت خسارت انجام شود. .
• در صورت وقوع حادثه و تعیین میزان تعهد و مسئولیت بیمه‌گر برای بیمه‌گر، بیمه‌گر می‌تواند خسارات وارده به بیمه‌گر را قبل از صدور حکم پرداخت کند.

هزینه بیمه مسئولیت

طبقه بندی شغلی کارکنان، تعداد دوره پرداخت، میزان پوشش از کارافتادگی، تعداد پوشش های فوت، نوع فعالیت حرفه ای، تعداد افراد تحت پوشش بیمه نامه و بسیاری عوامل دیگر در تعیین قیمت دخیل هستند. از این بیمه البته بخشی از هزینه ها به عنوان حق بیمه کاهش می یابد.

نکته نهایی در مورد بیمه مسئولیت

پذیرش مسئولیت یکی از چالش برانگیزترین کارهایی است که ما در زندگی انجام می دهیم. پذیرش مسئولیت نیروی کار، مسئولیت تولید یک محصول، تعامل با افراد مختلف و احتمال خسارات مالی یا جانی و البته در حالت کلی تر حضور در جامعه و امکان آسیب رساندن به افراد دیگر باعث ایجاد انواع بیمه مسئولیت مدنی شده است. بیمه مسئولیت با دارا بودن شرایط و انواع بیمه های مرتبط، مهم ترین موارد احتمالی خسارت را پیش بینی و در قالب انواع بیمه مسئولیت ارائه می کند.

 

هر آنچه که باید از بیمه تحصیل فرزندان بدانید