مدیرانی که دوست دارند از بالا سقوط کنند، هیچ اقدامی برای ارزیابی عملکرد کارکنان خود انجام نمی دهند! ما همچنین به علاقه این افراد احترام می گذاریم و توجه خود را به افرادی معطوف می کنیم که می خواهند سازمان آنها در صدر بماند و به پیشرفت خود ادامه دهد! اگر شما هم یکی از این افراد هستید، پس این مقاله برای شما نوشته شده است.
امروزه مهمترین سرمایه هر کسب و کاری (چه یک گروه بزرگ و چه یک استارت آپ کوچک) نیروی انسانی فعال در آن است. بنابراین مانند هر سرمایه دیگری باید مدیریت شود و عملکرد آن در سازمان نظارت شود. اگر سازمان را به عنوان یک ساعت در نظر بگیریم، این ساعت زمانی کار می کند که تمامی دنده ها و قسمت های مختلف آن به درستی کار کنند.
البته سازماندهی تفاوت مهمی با ساعت دارد. اگر یکی از قسمت های ساعت به درستی کار نکند، عقربه ها در همان لحظه از حرکت می ایستند و متوجه وجود مشکل در آن می شویم. اما اگر یکی از اعضای سازمان عملکرد خوبی نداشته باشد در ابتدای کار مشخص نیست و پس از مدتی مشکلات جدی در سازمان به وجود می آید.
سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان چیست؟
سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان به معنای مجموعه اقداماتی است که برای بررسی جنبه های مختلف منابع انسانی سازمان انجام می شود. در نتیجه این بررسی، می توان کارهای لازم را برای بهبود عملکرد فردی کارکنان انجام داد. این وظایف می تواند تامین منابع جدید، تغییر در میزان حقوق و پاداش، آموزش اعضای سازمان و … باشد.
هدف بهبود عملکرد کارکنان، دستیابی سریعتر و آسانتر به اهداف سازمانی است. به عبارت دیگر، تعریف علمی سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان عبارت است از: سیستمی که در آن عملکرد کارکنان به طور منظم از جنبه های مختلف از جمله انجام وظایف، سطح پتانسیل نیرو و انگیزه و توانایی آنها ارزیابی می شود. این سیستم برای رشد و بهبود کارایی نیرو و در نتیجه بهبود سازمان کار می کند.
چرا ارزیابی عملکرد کارکنان مهم است؟
می توان گفت مدیریت صحیح منابع انسانی یکی از اهرم های دستیابی به هدف نهایی سازمان است. مطالعات و بررسی های زیادی در مورد اهمیت ارزیابی عملکرد کارکنان انجام شده است.
نتایج همه این مطالعات به اتفاق آرا می گوید که انجام آن به روش صحیح در نهایت منجر به بهره وری بالاتر، گردش مالی بیشتر و افزایش درآمد و سود گروه می شود. اما ارزیابی عملکرد کارکنان هیچ ارتباطی با بخش مالی سازمان یا استراتژی های بازاریابی ندارد.
چگونه می تواند سودآوری را افزایش دهد؟
- این شغل شما را از تمام قسمت های سازمان خود آگاه می کند. بنابراین می دانید چه منابع (قدرتی) دارید و کجا می توانید از آنها استفاده کنید.
- با نقاط قوت و ضعف نیروی کار سازمان خود آشنا خواهید شد. بنابراین می توانید بیشتر روی نقاط قوت خود مانور دهید و نقاط ضعف خود را تقویت کنید.
- دانش به دست آمده از طریق ارزیابی عملکرد کارکنان، رفتار فردی و سازمانی را در گروه بهبود می بخشد.
- کارکنان می دانند که عملکرد آنها در فواصل زمانی مشخص ارزیابی می شود. بنابراین وظایف خود را با دقت بیشتری انجام می دهند. در واقع ارزیابی عملکرد کارکنان باعث ایجاد رقابت سالم بین آنها می شود.
- ارزیابی به شما کمک می کند اطلاعات دیگری مانند شرح شغل، ویژگی های فرد مناسب برای استخدام و تعیین پاداش و حقوق مناسب را به روز کنید. انجام صحیح این کارها در نهایت منجر به سیستم سازی مناسب و افزایش انگیزه کارکنان برای کار در سازمان شما می شود.
مزایای ارزیابی عملکرد چیست؟
ارزیابی کارکنان در یک سازمان یک فرآیند برد-برد است که مزایای زیادی هم برای مدیران و هم برای کارکنان دارد. مزایای این روش برای مدیران این است که آنها پتانسیل نیروهای خود را درک می کنند و می توانند بررسی کنند که وضعیت سازمان چگونه است و چه زمانی می توانند به چشم اندازهای تعیین شده دست یابند.
با توجه به نقاط ضعف و قوت کارکنان، مدیران می توانند آموزش خود را برنامه ریزی کرده و هر فرد را در موقعیت شغلی مناسب استخدام کنند. دانستن عملکرد کارکنان نیز به آنها در تصمیماتی که باید در مورد سازمان بگیرند کمک می کند، برای مثال اگر مجبور به اخراج شوند، می دانند کدام کارمند ضعیف است و می توانند اخراج شوند.
کارمندان همچنین وقتی می بینند که عملکردشان با توجه به کاری که انجام داده اند بازبینی و پاداش می گیرد، تلاش می کنند بهتر عمل کنند. وقتی استعدادها و توانایی های کارکنان در این فرآیند کشف شد، آنها می توانند در موقعیت های مناسب با آن استعدادها کار کنند و رشد کنند.
عناصر اصلی طراحی سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان
عناصر اصلی برای طراحی سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان عبارتند از:
• تعیین عوامل و استانداردهای سیستم ارزیابی عملکرد با توجه به اهداف و برنامه های سازمانی
• جمع آوری اطلاعات با توجه به عوامل سازمان
• تجزیه و تحلیل اطلاعات دریافتی و تعیین نقاط ضعف و قوت نیروهای انسانی
• اتخاذ تدابیر لازم برای بهبود کار کارکنان
معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان چیست؟
گردآوری معیارها و وارد کردن آنها در فرم ارزیابی عملکرد کارکنان اولین قدم هایی است که باید برای اندازه گیری عملکرد بردارید. قبل از تعیین این معیارها، توصیه می کنیم که ارزش های سازمان خود را به طور کامل تعریف کنید و شرح شغل برای همه موقعیت ها بنویسید.
شاخص هایی را تنظیم کنید که قابل ارزیابی باشند. به عنوان مثال شاخصی مانند استعداد یا ویژگی های ذاتی هر فرد قابل اندازه گیری نیست و نباید در فرم ارزیابی کارکنان درج شود. در زیر مواردی را فهرست کرده ایم که می توانند بهترین شاخص برای ارزیابی عملکرد کارکنان باشند.
• مقام اجرایی
• کیفیت کار
• میزان خلاقیت در حل چالش ها
• نظرات و بازخورد مشتریان در مورد کارمند مورد نظر. (همچنین توجه داشته باشید که کدام کارمندان به این بازخورد حساس هستند و سعی در بهبود وضعیت دارند)
اندازه فروش سازمان
• میزان استقلال یا وابستگی به کار کارمند (در برخی موارد کار کارکنان به یکدیگر مرتبط است و نمی توان این مشکلات را وابستگی به محل کار در نظر گرفت. هدف این شاخص اندازه گیری عملکرد خودکار کارمند در انجام وظایف و دستیابی به اهداف خود در سازمان)
• مدیریت زمان و سفارش
• محدودیت ها و چالش ها برای کارکنان
همانطور که خواندید، همه این عوامل کاملاً شفاف هستند. همچنین می توانید عناصر دیگری را با توجه به نیاز سازمان و استراتژی های آن به شاخص های ارزیابی عملکرد کارکنان اضافه کنید. در کارگاه ارزیابی عملکرد کارکنان یاد می گیریم که چگونه معیارهای عملکرد را تعریف کرده و به صورت کاملا عملی به کار ببریم.
اهداف مدیریت عملکرد کارکنان
مدیریت عملکرد کارکنان در مرحله بعدی ارزیابی قرار می گیرد. یعنی در این مرحله اطلاعات لازم را از کار نیروهای سازمان خود دریافت و تحلیل کرده اید. اکنون باید بر اساس نتایج بررسی ها تغییراتی در سازمان خود ایجاد کنید. برای مثال، ممکن است لازم باشد منابع جدیدی را به سازمان خود اضافه کنید یا مهارت های جدیدی را برای کارکنان آموزش دهید.
هدف نهایی مدیریت عملکرد کارکنان، مشاهده نتایج بهتر در ارزیابی بعدی و نزدیک شدن به اهداف سازمان است. اهداف دیگری که مدیریت عملکرد کارکنان در نظر گرفته می شوند عبارتند از:
• ایجاد انگیزه بیشتر برای عملکرد بهتر کارکنان
• تقویت انواع فرهنگ سازمانی
• ارتقای سطح رفتارهای فردی در سازمان و حصول اطمینان از آموزش های لازم اعضای گروه
• یافتن مجریان خوب و تبلیغ یا تبلیغ آنها
• افرادی را پیدا کنید که عملکرد خوبی ندارند و در صورت لزوم به آنها کمک کنید تا بهبود یابند یا آنها را اخراج کنید
• استفاده از تمامی امکانات نیروهای انسانی برای رسیدن به اهداف و اجرای راهبردهای تعریف شده
نکته نهایی در مورد ارزیابی عملکرد
به طور کلی می توان گفت که سیستم سنجش عملکرد کارکنان شما شیب بالا یا پایین سازمان را نشان می دهد. بنابراین اگر پسرفت وجود داشته باشد، خیلی سریع متوجه می شوید و برنامه ریزی درستی می کنید تا سازمان بتواند دوباره بالا برود. از چه سیستمی برای ارزیابی عملکرد کارکنان خود استفاده می کنید؟ تجربه خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.
